امروز شهر نه به عنوان یک دست‌ساخته کالبدی بشر بلکه به مثابه یک موجود زنده که متولد شده، زندگی می‌کند و گاه می‌میرد، تعریف می‌شود و آنچه تعریف شهر را متمایز و متکامل می‌کند همین وجه زنده بودن آن است. شهر از دیدگاه متخصصان متأخر، محصول زندگی انسان با تمام ابعاد مختلفی است که آن را شکل می‌دهند و این زندگی در همه اجزاء آن جاری است. از کوچکترین عناصر تا بزرگترین فضاهای شهری، چون اعضا و رگ‌های موجود زنده حاوی خون و جریانی از زندگی هستند که به شهر حیات می‌بخشند. حال هر چه این اعضا مسئولیت حیاتی‌تری در کالبد شهر داشته باشند، مانند ستون فقرات، قلب یا مغز انسان نقش اساسی‌تری نیز در زندگی آن خواهند داشت. بازار در فرهنگ ایرانی- اسلامی کاملاً در جایگاه ستون فقرات موجود زنده‌ای به نام شهر نقش ایفا می‌کند و این نقش می‌تواند مبیّن میزان و اهمیت زندگی جاری در آن باشد. زندگی جاری در بازار، حاوی تمام مؤلفه‌های اساسی زندگی شهری است که در آن قرار دارد و مرجعی برای شکل‌گیری و توسعه ابعاد مختلف اجتماع شهر به شمار می‌آید. زندگی جاری در بازار مؤلفه‌های مختلف فرهنگی، مذهبی، اقتصادی، اجتماعی، سیاسی و ... شهرها را هدایت کرده و به آنها نظم و نسق می‌بخشیده است. بازار تهران نیز به عنوان بازار شهری که بیشترین دوران پایتختی ایران را به خود دیده است، حاوی تمام این مؤلفه‌هاست و شناخت آن، بدون شناخت و درک اینها میسر نیست. بدین ترتیب این می‌توان هرچه بیشتر به شناخت درست و کاملی از این جزء اصلی شهر نزدیک شود. چرا که محصول درک جامعه‌شناسانه آن، در کنار سایر انواع دیگر شناخت است. عکس‌های جاسم غضبان‌پور، فیلم سید عباس حسینی، تجربیات پیشکسوتان و نظرات علمی متخصصان دانشگاهی در این زمینه می‌تواند راهگشایی به شناخت زندگی اجتماعی در بازار تهران باشد.