توکل اسماعیلی هنرمند خودآموخته که کار خود را با مستخدمی در کارگاه مجسمه سازی دانشکده هنرهای زیبای دانشگاه تهران شروع کرد و از اساتیدی نظیر پرویز تناولی و ویکتور دارش آموخت و توانست مجسمه های از گل و فلز مفتول آهنی و جوشکاری خلق کند.
در آثار مش اسماعیل فرهنگ زادبومش و اسطوره‌های ایرانی به چشم می خورد و خلاقیت و خیال پردازی در تندیسهایش نمایان است.
از جمله آثار وى مجسمه ى رستم و دیو سفید است که در ورزشگاه بزرگ آزادى نصب شده و تندیس فلزى سه ایرانى که پرچم جمهورى اسلامى را به دوش دارند در پارک آلاحمد قرار دارد. وى بیش از صد و پنجاه اثر از خود به جاى گذاشته است.
