«چشماندازهای پیشرو» مجموعهای از آثار عکاسان جوانی است که با نگاهی انتقادی به ثبت مناظر تغییریافتهی امروز ایران پرداختهاند. مستندسازی مناظر در تاریخ عکاسی ایران سابقهای دیرینه دارد اما روند سریع دگرگونیها و جدی شدن موضوعات زیستمحیطی عکاسان زیادی را بر آن داشته تا به صورت خودانگیخته به ثبت این چشماندازهای ناپایدار بپردازند. ساخت و سازهای گسترده، حضور سازههای فلزی و بتنی در دل طبیعت، تخریب کوهها، انباشت زبالههای شهری و حضور اشیای غریب و بیهویت تنها بخشی از موضوعاتی هستند که عکاسان حاضر در نمایشگاه ثبت کردهاند.
99 اثر این نمایشگاه از میان آثار 40 عکاس از نقاط گوناگون ایران طی یک سال گذشته انتخاب و گردآوری شده است. عکاسانی که نگاهشان با دغدغهای شخصی و اصیل به بازنمایی تأثیر انسان بر چشماندازها و تغییرات آن در دهه ی اخیر معطوف بوده است. با توجه به نمایشگاه تأثیرگذار زمیننگاری نو در دههی 70 میلادی در آمریکا میتوان سویههای روشنی از سنتهای دیداری زمیننگاران نو را در آثار این نمایشگاه مشاهده نمود. باید توجه داشت که عکسهای این مجموعه اسنادی ارزشمند از چشماندازهای در شرف ویرانی هستند که در میانهی یک تغییر امکان ثبت یافتهاند.
هدف نخست از گردآوری این آثار، واکاوی دیداری مناظر ایران و نمایش بخش کوچکی از ناگواریهایی بوده که همواره انکار شده و یا کوچک شمرده شدهاند. ازاینرو نظر به گستردگی موضوع و توجه به این نکته که عکاسی از چشماندازهای دستکاریشده در ایران سالهای آغازین خود را سپری میکند، این نمایشگاه گامی کوچک در جهت شناسایی و معرفی رویکردی نو و فراگیر در عکاسی منظره است که پیش از این به شکل پراکنده در آثار عکاسان دهههای پیشین ایران نیز قابل ردیابی بوده است.
مهدی وثوق نیا