عنوان: مناطق استوایی غمگین
گالری: جک شِینمَن
هنرمند: ریچارد ماس
تاریخ برگزاری: ۱۸ فروردین تا ۲۵ اردیبهشت ۱۴۰۰
_____
«مناطق استوایی غمگین» (Tristes Tropiques) مجموعه‌ای از عکسْ‌نقشه‌هایی (Photographic Maps) بزرگ‌مقیاس را به نمایش می‌گذارد که به توصیف مکانِ جرایمی زیست‌محیطی که در سرتاسر کمان آتش برزیل رخ داده‌اند، می‌پردازد. این تصاویر توپوگرافیک و رنگیِ درخشان، مواد آلیِ آسیب‌پذیری را نشان می‌دهند که با خشونتی تمام استخراج شده و در اختیار انسان‌ها قرار گرفته است. رنگ‌های به‌کار‌رفته در این آثار هیجان‌انگیز و درخشان‌اند و درعین‌حال، چشم‌اندازهای طبیعیِ پرجزئیاتِ آن را به روشنی بیان می‌کنند و زیست‌بوم بسیار آسیب‌پذیری را با توانمندیِ تمام نمایش می‌دهند. این فوتومپ‌ها نقشه‌هایی زنده‌اند که نشانه‌های حیات را ابراز می‌دارند و افزون بر آن، نابودی جنگل‌ها، نقاط بحرانی و تخریب محیط‌زیست را نیز دربرمی‌گیرند.
ریچارد ماس با بهره‌گیری از فناوری سیستم اطلاعات مکانی (GIS)، هزاران تصویر چندطیفی را پردازش کرده است. این تصاویر به کمک پهپاد از بالای هر مکان گرفته شده‌اند تا از نواحی در حال فرسایشِ زیست‌محیطی نقشه‌هایی تهیه کنند. گروه‌های علمی از تصویربرداری چندطیفی استفاده می‌کنند تا جنگل‌زدایی‌ها، ویرانی‌های بوم‌شناختی، نواحی مشخصی که آلودگی متمرکز CO2 دارند، آلودگی‌های سمی و سایر ابعاد تخریبی در این اکوسیستمِ آسیب‌پذیر را شناسایی کنند. درعین‌حال، این فناوری قدرتمند برای استثمار سودآورترِ محیط‌زیست در کشاورزی تجاری و کانی‌شناسی نیز به صورت گسترده به کار می‌رود. ماس به‌مثابه‌ی یک هنرمند و یک داستان‌سرا، از این واسطه به صورتی بازاندیشانه بهره می‌گیرد تا نقشه‌هایی بیافریند که نیروی زیبایی‌شناختی ظاهری و صمیمانه‌ای را به بار آورد و هم‌زمان، ردپاهای این روایت‌های پیچیده‌ی بوم‌شناختی و به‌نوبه‌ی خود ژئوپولتیکی، چندملیتی، محلی و فرهنگیِ آن را آشکار سازد؛ ردپاهایی که اثرات‌شان را در فضا و زمان به دشواری می‌توان دریافت.
«مناطق استوایی غمگین» نمونه‌ای است که از آن چیزی که هنرمند و نقشه‌کش، دنیس وود، «نقشه‌برداری متقابل» می‌نامد؛ شکلی از نقشه‌برداریِ مقاومت که قصدش آشکارسازی مناظر در معرض خطر است و به توصیفِ فعالیت‌های انسانی می‌پردارند که تمام آمازون و اقلیم جهانی ما را تهدید می‌کنند. در «آتش زیرزمینی» دوربین ماس به روشنی ردپاهایِ مدفونِ آتشی را نمایان می‌سازد که در امتداد ریشه‌های خشک‌شده‌ی زیرزمینی در اکوسیستمِ پانتانال پیشروی می‌کرد؛ اکوسیستمی که در تابستان گذشته یک چهارم از آن طعمه‌ی آتش‌سوزی‌هایی بی‌سابقه شد. چشم انسانی قادر نیست که اثرات آتش زیرزمینی را به‌راحتی ببیند اما در این مجموعه به کمک قدرت زیبایی‌شناسی و مقیاس نقاشیِ گستره رنگی به تصویر کشیده شده‌اند. در دو لت «معدن یووِنسیو»، تخریب استخراجِ طلا که در یک جنگل حفاظت‌شده‌ی ملی غیرقانونی انجام می‌شد، به وضوح به نمایش درآمده است. نقشه‌ی «روستایِ اِناوینه ناوِه» (بومیان برزیل) درگیری مداومِ اجتماعِ بومی با محیط‌زیست‌شان را نشان می‌دهد. این اجتماع بومی که به تازگی ارتباطی با آنها برقرار شده است، پسماند بسیار کمی را تولید می‌کند. هر یک از این نقشه‌ها در «استوایی غمگین» داده‌های بسیاری از روندها، تأثیرات و زیرساخت‌های استخراج در کنار مرز گسترده و پیشرونده‌ی جنگل‌زدایی، اِشغال اراضی، کشاورزی تجاری، معدن‌‌کاوی غیرقانونی و جرائم زیست‌محیطی به نمایش می‌گذارند.
ریچارد ماس که زاده‌ی سال ۱۹۸۰ در ایرلند است، مرز میان عکاسی مستند و هنر معاصر را کندوکاو می‌کند. آثاری از «مناطق استوایی غمگین» در کنار مجموعه‌های تحسین‌شده‌ی ماس، «نقشه‌‌های حرارتی» و «مادون»، در نخستین نمایشگاهِ نقشه‌برداریِ بزرگ او تحت عنوان «ریچارد ماس: آواره» حضور خواهند داشت. این نمایشگاه، به همراه یک تک‌نگاری وسیع، در بهار امسال در بنیاد MAST در شهر بلونیای ایتالیا افتتاح می‌شود. نمایشگاه دومی که دوره‌ی حرفه‌ای او را ژرف مورد بررسی قرار می‌دهد، در گالری هنر برمن در سال ۲۰۲۲ برگزار خواهد شد. در حال حاضر، ویدئو اینستالِیشنِ جالب توجهی علاوه بر «مناطق استوایی غمگین» به سفارش گالری ملی ویکتوریا در ملبورن، بنیاد وست‌ریج و صندوق هنری وی.آی.اِی در دست تولید است و در سال ۲۰۲۰ به نمایش در خواهد آمد. در ارتباط با این طرح جدید، ماس جایزه‌ی اقامت از دورِ برنامه‌ی Arts at CERN در همکاری با بنیاد دیدیه و مارتین پریمات و کمک‌هزینه‌ی ویژه‌ی آن در ژنو را برنده شده است. او پیش از این افتخاراتی نظیر جایزه‌ی پریکس پیکتِت (۲۰۱۸، جایزه‌ی دویچه بورسه (۲۰۱۴)، نمایندگی ایرلند در ۵۵امین دوسالانه‌ی ونیز و دریافت کمک‌هزینه‌ی تحصیلی از بنیاد گوگن‌هایم را در کارنامه‌ی خود دارد. نمایشگاه‌های انفرادی اخیر ماس، از جمله «آینده»، در موزه‌ی هنر مدرن در سانفرانسیسکو (۲۰۱۹)، گالری ملی هنر در واشنگتن (۲۰۱۹) و گالری هنر باربیکَن در لندن (۲۰۱۷) به نمایش درآمده‌اند.
