در نمایش «ناکجاآباد» غزاله آورزمانی در گالری کافلر، پیوند بین بازی و هنر بررسی می‌شود. آورزمانی در این نمایش به شالوده‌ی بازی‌ها پرداخته که چگونه نگرانی‌های عمیق‌تری را پیرامون پرورش دوران کودکی، کنترل اجتماعی و تجربیات استعماری شکل می‌دهد. 

معمولا هنر و بازی را با یکدیگر مرتبط نمی‌دانند، در‌حالی‌که هنر و بازی در بنیادی‌ترین سطح با یکدیگر مرتبط‌ هستند. هر دو شکلی از فعالیت انسان هستند که برای رفع نیازهای پایه‌ای غیر‌ضروری به‌شمار می‌آیند و هر دو قلمرویی را در تخیل و زندگی آدمی ایجاد می‌کنند که پیش از این وجود نداشت. در «ناکجاآباد» ارجاعات بصری بسیاری به بازی‌های کودکان و بزرگسالان، وجود دارد و به نقش نمادین آن‌ها در سازمان‌دهی تعاملات اجتماعی در زندگی روزمره اشاره می‌شود. 

در اثر «هر طور که می‌شود» (۲۰۱۴)، مجموعه‌ای از چهار کیسه‌ی حمام قلاب‌دوزی‌شده که منفک از یکدیگر نصب شده‌اند، با طرح‌های سفید‌رنگی که بر روی آن‌ها نقش‌بسته، هر کدام یک بازی را نشان می‌دهند: یک ماز یا جدول اعدادی که سودوکو نیست. این اثر در مقام کل درون‌مایه‌ و اساس کار آورزمانی را نشان می‌دهد و مجموعه قواعدی از بازی را نشانه می‌گیرد که پس از شکست یا پیروزی قابل تکرار است. در این اثر هر بازی انفرادی به‌عنوان استعاره‌ای عمل می‌کند که علی‌رغم کارکرد آن به‌عنوان بازی ساختار هدفمند ندارد و عملا تعریف آن به‌عنوان بازی نیز مختل می‌شود. مانند چینش اجتماعی افرادی که اگر از کارکرد اصلی خود دور شوند، دیگر فایده‌ای ندارند. 

استفاده‌ی آورزمانی از کیسه‌ی حمام، نمادین است. این وسیله‌ی بهداشتی آشنا در خاورمیانه، شکلی از بهداشت فردی و فرهنگی است که با ساییدن خاطرات را پاک می‌کند. آورزمانی، بهداشت را ابزاری استعماری برای کنترل دیگری می‌بیند و آن را به زدودن تجربیات شخصی تشبیه می‌کند. 

زمین بازی نیز در سراسر نمایش «ناکجاآباد» دیده می‌شود. او در ۱۸ نقاشی آبرنگ از مجموعه‌ی «در باب زمین بازی» (۲۰۱۸)، چشم‌انداز بیننده را بارها تغییر می‌دهد و محیط زمین بازی را چهارچوب فضای «بازی‌کردن» معرفی می‌کند. پرسپکتیو دانای کل در آثار این هنرمند، نشان‌دهنده‌ی محدودیت آزادی کودک در زمین بازی است. ساختارهایی که فرایند اجتماعی‌سازی را آغاز می‌کند و می‌تواند مضامین سرکوب‌گرایانه‌تری هم داشته باشد. 

غزاله آورزمانی (۱۹۸۰، تهران، ایران) دانش‌آموخته‌ی کارشناسی ارشد رشته‌ی هنرهای زیبا از دانشگاه سنترال سنت مارینز لندن، هنرمند ایرانی ساکن تورنتو است. او تاکنون نمایش‌های بین‌المللی بسیاری را ارائه کرده است.

مترجم: امیر مصباحی

تنظیم متن: الهه رمضانی مقدم

🏷 حقوق تصاویر متعلق به هنرمند و تونی هافکنسید است.