عنوان: این ذرات گرد و غبار
گالری: کازمین، نیویورک، ایالات متحده آمریکا
هنرمند: علی بنیصدر
تاریخ برگزاری: ۱۶ اردیبهشت تا ۵ تیر ۱۴۰۰
«این ذرات گرد و غبار»
نخستین نمایشگاه انفرادی آثار علی بنیصدر در گالری کازمین در حال برگزاری است. این نمایشگاه شامل ۹ نقاشی است که شماری از آنها پیشتر در نمایشگاه او در موزهی هنر وادزوُرث آتِنیوم در هارتفورد به نمایش درآمدند. در این نمایشگاه یک نقاشی دو لت با ابعاد بزرگ که اولین اثر چند لت این هنرمند طی ۶ سال گذشته است نیز به نمایش درمیآید.
نقاشیهای پرشور و آشفتهی بنیصدر با بهتصویرکشیدن ماهیت چرخهای تاریخ جمعی ما جنب و جوش جهان را به ظاهر درمیآورد. عنوان این نمایشگاه ادای احترامی به یکی از قلمزنیهای مجموعهی لُس کاپریکوس (۱۷۹۹)، به نام «آن ذرات گرد و غبار»، اثر فرانسیسکو گویا است. این هنرمند ایرانیتبار ارجاعات تاریخی-هنریِ گوناگونی را با نمادپردازیهای کاملاً شخصی سرهمبندی کرده تا تصورات درونیِ خود را بیان کند. عنوان نمایشگاه تمام جنبههایی را که در آن امر خرد و امر کلان به یکدیگر آگاهی میبخشند، دربرمیگیرد؛ و این مسئله از مواد اصلی رنگدانههایی که نقاشیهای بنیصدر را تشکیل میدهند تا سلولهای درکناشدنیِ ویروسی که مشخصهی امسال به شمار میآید، کاملاً مشهود است.
اهمیت خاطرهی فردی و جمعی به شکل برجستهای در این آثار به چشم میخورد. در این میان، اقتباس بنیصدر از عصر اساطیری یا تاریخی که برای دربرگرفتن فانتزی، اسطوره و ایدئولوژیها شاخ و برگ میگیرد، تصور مدرنیسم از ترقی را زیر سوال میبرد و سیستمهای زمانی ما را به عنوان برساختهایی فرهنگی برجسته میکند. او در آثار خود از اشعار حماسی باستانی نظیر گیلگمش، اودیسه و دوزخِ دانته بهره میگیرد و داستانها و کهنالگوهای آنها را جمعآوری میکند.
اساس این روایتها به جای پژمردن در گزارشهای تاریخی، در زندگی معاصر و تصورات ما از آینده پابرجا است. بنیصدر در توضیح این مسئله میگوید: «من شیفتهی این گردآوری دایرةالمعارفی از پارههای دانش و درهمآمیختن آنها برای آفرینش یک دنیای خیالیام». از آنجایی که چرخهی شادی و بلا تا ابد ادامه دارند، بنیصدر بهسان فردی سراپاچشم این روند را ملاحظه میکند و جوهرهی بشریت را بر بوم نقاشی به تصویر میکشد.
افزونبراین، آثار بنیصدر با آیندهی بیش از پیش فناورانهی ما نیز تلاقی دارد. با اشغال فضایی مابین منطق آنالوگ و دیجیتال، این نقاشیها گویی که از اطلاعات اشباع شده باشند، دچار اشکالی سهوی میشوند. نگار عظیمی آنها را به «تجربهای معاصر از مذاکره با مضرات دیجیتالیِ اینترنت؛ تصویر یا ایدهای که به دیگری میانجامد؛ لاشهای نفیس، یک میلیون صفحهی گشوده؛ وضعیت پیچیده و دشوار در همهجا» تشبیه کرده است. زمانی که پیچوتابها، تاخوردگیها و لایهها به صورت همزمان به نمایش درمیآیند، سوژه به چشماندازی از شوریدگی منتهی میشود.
این نمایشگاه مملوء از نمادپردازیهایی از فرهنگهای باستانی تا فرهنگهای معاصر است. «سرخ» نقاشیای است در مارس ۲۰۲۰ کامل شد. این نقاشی دربردارندهی یک ماه آبیرنگِ شوم است که آسمانِ سرخِ خونی را میآراید و این امر نشانی از اضطراب و آشفتگیِ پیش رو است. بنیصدر حس اضطراری را به خاطر میآورَد که به هنگام کار بر بوم نقاشی تجربه کرده است؛ احساسی که در نهایت به فقدان تحرک و فشار فزایندهای انجامید که مشخصاً در اثر «کاروان» نمایان میشود. در این اثر چرخی که در حالت سکون قرار دارد، نقطهی مرکزیِ بومِ نقاشی را اشغال کرده است.
اثر «شفادهندگان» به آینده مینگرد و صورتهایی نیمهانتزاعی با شاخکهایی انداممانند را نشان میدهد که در کنار هم جمع شدهاند تا برای بازیابی تعادلِ جامعهیِ درهمریختهای بکوشند و این امکانِ امر متعالی را به ما یادآوری میکند.
اثر «تنها نفس» فضای تشویش و نگرانی مداومی را مجسم میکند که از ویژگیهای پاندمی کرونا است و آژیرها و آتشبازیهایی را به ذهن تداعی میکند که بر نیویورک، شهری که بنیصدر در آن زندگی میکند، چیرگی یافته است. این ناهنجاریهای صوتی برای بنیصدر تداعیگر تجربیاتی بود که او از زمان رشدش در تهران به یاد داشت؛ درست در بحبوحهی جنگ ایران و عراق، زمانی که حملات هوایی، بمبارانها و انفجارها اتفاقی معمولی به شمار میآمدند. این هنرمند با پروراندن حسآمیزیاش به این مسئله اعتبار میبخشد؛ حالتی که به او به هنگام کار بر قطعات هنری پیچیده و مهم، آوانماهایِ همنوازانهیِ درهمتافتهای میدهد.
یک اثر دو لت با ابعادی بزرگ مشابه اثر «گرنیکا» از پیکاسو (۱۹۳۷) و متأثر از اثر «نبرد» از لی کراسنِر (۱۹۶۵) اثر شاخص این نمایشگاه است. دلبستگیِ بنیصدر به کنکاشهای کوبیستی و اکسپرسیونیستیِ انتزاعی موردتوجه جان یائو، شاعر و منتقد، قرار گرفته است. یائو این مؤلفه از آثار پویا و هیجانانگیزِ بنیصدر را به مثابهی «وزش استعاره بر نقاشیهای او» توصیف میکند. این شاعر و منتقد در ادامه توضیح میدهد: «هنرمندان و نویسندگانی وجود دارند که میتوانند دنیاهای بدیلی را بیافرینند که توسط قوانین اجتنابناپذیرشان اداره میشوند و این است آن سنتی که بنیصدر انتخاب کرده تا عضوی از آن باشد».
علی بنیصدر نقاش ایرانی و متولد ۱۳۵۵، تهران است. او دانشآموختهی هنرهای زیبا از مدرسهی هنرهای تجسمی نیویورک و آکادمی هنر نیویورک است. او پیش از این نمایشگاههایی انفرادی در موزههایی نظیر واردزورث آتنیوم (Wadsworth Atheneum Museum) در هارتفورد، بناکی (Benaki) در آتن، گمالدهگالری (Gemäldegalerie) در وین، و هِت نوردبرابانتس (Het Noordbrabants Museum) در شهر دن بوش هلند برگزار کرده است. در سال ۲۰۱۳، آثار او در مجموعهای تحت عنوان «عاشق من باش/عاشق من نباش» که آثار هنر معاصر از آذربایجان و همسایگانش را دربرمیگرفت، در ۵۵امین دورهی دوسالانهی ونیز به نمایش گذاشته شد و در همان سال آثاری از او در مجموعهی «نقاشی گسترشیافته» در ششمین دوسالانهی پراگ حضور داشت.
افزونبراین، آثار بنیصدر در مجموعههای عمومی مهمی در سراسر جهان حضور دارد که از جمله آنها میتوان به موارد زیر اشاره کرد: گالری آلبرایت ناکس در بوفالوی نیویورک، موزهی بریتانیا در لندن، مرکز ژرژ پمپیدو در پاریس، موزهی هت نوردبرابانت در دن بوش هلند، موزهی هیرشهورن و باغ مجسمه در واشنگتن، موزهی هنر کانتی در لسآنجلس، موزهی هنر متروپولیتن در نیویورک، موزهی هنرهای معاصر لسآنجلس، موزه مدرنیته در سالزبورگ، موزهی هنر فیلادلفیا و موزهی هنر وادزورث آتنیوم در هالفورد.