مرتضی ممیز (ابراهیم ثانی) (۱۳۱۵، تهران - ۱۳۸۴، تهران) هنرمند طراح گرافیک، تصویرگر و مدرس دانشگاه بود. مرتضی ممیز در خانواده‌ای هنردوست متولد شد. در سال ۱۳۳۵ در رشته‌ی نقاشی در دانشکده‌ی هنرهای زیبای دانشگاه تهران به تحصیل پرداخت و پس از فارغ‌التحصیلی در سال ۱۳۴۴ برای ادامه تحصیل عازم فرانسه شد و 3 سال بعد گواهینامه طراحی غرفه و ویترین و معماری خود را از مدرسه عالی هنرهای تزیینی پاریس دریافت کرد. او در فرانسه بود که با فیروزه صابری آشنا شد و سال‌های بعد با او ازدواج کرد.
او فعالیت حرفه‌ای‌اش را با ورود به آتلیه‌ی محمد بهرامی در سال ۱۳۳۷ آغاز کرد. در این آتلیه بود که نخستین سفارش پاکت سیگار، جلد کتاب و اولین نشانه‌ی خود را طراحی می‌کند. پس از همکاری با این آتلیه، در بخش تبلیغات خارجی کانون آگهی زیبا، فعالیت خود را ادامه می‌دهد و آشنایی او با احمد شاملو در این مکان همکاری او در کتاب هفته به‌عنوان تصویرگر و گرافیست را به ارمغان می‌آورد.
دوره اخذ لیسانس ممیز 11 سال به طول انجامید و وی در این دوره به کارهای مختلفی از جمله کار در آتلیه گرافیکی مشغول بود. مرتضی ممیز پس از بازگشت از فرانسه در سال ۱۳۴۷، در دانشکده‌ی هنرهای زیبا مشغول به کار می‌شود و در سال ۱۳۴۸ پیشنهاد ایجاد رشته گرافیک را به دانشکده هنرهای زیبا ارایه داد. بنیان‌گذاری این رشته برای دانشجویان هنر باعث شد تا سیستم ناقص گرافیک جان بگیرد و تلاشی را آغاز کند. تا این سال ممیز به غیر از طراحی گرافیک برای کتاب‌ها و پوسترها، تلاشی را تحت عنوان مدیر هنری در مجلاتی چون ایران آباد، کتاب هفته، کیهان هفته، فرهنگ، کاوش، نگین آغاز کرد.
آثار ممیز در این دوره در «کتاب هفته» به چنان پرکاری و دوره خلاقی بدل شد که نام او را به عنوان گرافیستی مولف و کم نظیر بر سر زبان‌ها نشاند.
همچنین ادامه کار وی در نشریات فرهنگ و نگین، راه را برای ورود گرافیست‌های جوان دهه 40 مانند فرشید مثقالی باز کرد. آثار روی جلد ممیز برای نشریه کتاب هفته نمونه‌هایی از چاپ سیلک و لیتوگرافی موفق و خلاقانه‌ای است، که ارزش‌های گرافیکی بسیار مفیدی را با خود به همراه دارد. وی در همان سال‌ها یکی از مهم‌ترین آثار مدرن تاریخ معاصر را با طراحی چاقوهای واژگون شکل داد. اثر چاقوهای او اجتماعی‌ترین اثری است که از دهه 40 به بعد پدید آمده است. در همان سال نیز آتلیه ۴۲ را به همراه علی‌اصغر معصومی و فرشید مثقالی تاسیس می‌کنند. در سال ۱۳۵۱ ممیز به همراه چند تن از همکاران خود سندیکای گرافیست‌های ایران را تاسیس کردند. پس از انقلاب امکان تشکیل سندیکا و انجمن گرافیست‌های ایران برای او مقدور نبود اما جلسه‌های گرافیست‌های ایران در آتلیه‌ها و کافه‌ها برگزار می‌شد که در پی آن نخستین تعرفه‌ی قیمت خدمات گرافیک پس از انقلاب پدید آمد.
مرتضی ممیز در سال ۱۳۶۵ با پیشنهاد علی‌اصغر محتاج نخستین دوسالانه‌ی طراحان گرافیک را راه‌اندازی می‌کند.
مرتضی ممیز در طول نیم قرن فعالیت هنری خود در ایران و عرصه هنر بین‌المللی، در احیا و ابداع هنر گرافیک در ایران و پیش‌برد و گسترش فرهنگ ملی و سنت‌های هنری نقش بارزی داشت و به این سبب او را «پدر هنر گرافیک ایران» می‌نامند.
وی در آذرماه سال ۱۳۸۳ به‌عنوان استاد برجسته فرهنگستان هنر، در مراسمی، ازسوی سیدمحمد خاتمی رییس جمهوری وقت تجلیل شد.
ممیز در سال‌های ۱۳۵۰ تا ۵۲ طراحی و کارگردانی سه فیلم انیمیشن برای جشنواره فیلم‌های کودکان کانون پرورش فکری تهران را در پرونده کاری خود داشته است.
وی در طول فعالیت‌های هنری خود بیش از 10 نمایشگاه اختصاصی از ۱۳۳۹ تا ۱۳۷۷ در تهران و 2 نمایشگاه اختصاصی در آلمان و بیش از ۷۴ نمایشگاه گروهی در ایران، آلمان، فرانسه، آمریکا، بلژیک، فنلاند و یوگسلاوی برپا کرد و طراحی گرافیکی و تهیه پوستر برای صدها جلد کتاب و نشریات مختلف توسط او انجام گرفت.
در سال ۱۳۷۵ در آستانه 60 سالگی دوستان وی در نگارخانه لاله تهران به پاس 40 سال کار حرفه‌ای، نمایشگاهی از تصویرسازی‌های او را در معرض دید عموم قرار دادند.
او در سال‌های پایانی عمر خویش با بیماری سرطان دست و پنجه نرم می‌کرد و از 23 آبان سال ۱۳۸۴ برای تازه‌ترین دور شیمی‌درمانی، در بیمارستان آبان تهران بستری شد و چند روز بعد حالش رو به وخامت نهاد و سرانجام در 5 آذر سال ۱۳۸۴ در سن ۶۹ سالگی درگذشت.
مدیریت گروه گرافیک و عکاسی دانشکده هنرهای زیبا دانشگاه تهران
مدیریت و طراحی هنری جشنواره بین‌المللی فیلم تهران (1352- 1356)
ریاست هیت مدیره انجمن طراحان گرافیک ایران
ریاست دوسالانه‌های گرافیک ششم، هفتم و هشتم
مشاور هنری کتابخانه و مرکز اسناد دانشگاه تهران
ریاست کمیته ایرانی انجمن بین‌المللی طراحان گرافیک
جایزه بهترین طراحی کتاب کودک سال‌های ۴۵ـ۱۳۴۲
مدال رتبه اول دانشجوی ممتاز دانشکده هنرهای زیبا دانشگاه تهران (۱۳۴۴)
برنده مدال طراحی نمایشگاه بین‌المللی طراحی ژوونیزی فرانسه (۱۹۶۶)
طراح شاعر برای طراحی پوسترهای سینمایی جشنواره سینمایی کن (۱۹۷۵)
جایزه و مدال بهترین پوسترهای سینمایی جشنواره فیلم فجر تهران (۱۳۶۵، ۱۳۶۶ و ۱۳۶۹)
جایزه بهترین آثار طراحی نشانه‌های دهه ۸۰ میلادی (۱۹۹۰)
