به زعم تی.اس. الیوت، بودلر نخستین هنرمند قرن نوزدهمی است که به زیباییِ سفر به مکان‌ها و ماشین‌های امروز مفهوم بخشید. (دوباتن، آلن. هنر سیر و سفر.ترجمه:گلی امامی. تهران. انتشارات نیلوفر.) صحبت از همان حسی‌ست که ممکن است ما پس از دیدن آثار ادوارد هاپر نسبت به اطراف خود داشته باشیم. آثاری که ملهم از مکان‌های غیرِ معمول هستند، آن‌چنان که شاید هر روز از کنارشان رد شویم اما آن‌ها آن‌قدر منزوی شده‌اند که دیگر برایمان الهام‌بخش نیستند مگر آن‌که در اثری هنری جلوه کنند، جاهایی نظیر اتاق هتل‌های ارزان قیمت، غذا-ارزان‌فروشی‌ها، میدان‌های زشتِ شهر، ایستگاه‌های کسل‌کننده‌ی تاکسی و قطار و مترو با ازدحام مزخرف همیشگی‌شان، پمپ بنزین‌ها، پارکینگ‌های تاریک و حتی گوشه‌ای از اتاق خواب که اول بار

گزاویه دومتق در آن دقیق شد. لابد مکانی در زندگی همه‌ی ما وجود دارد که مفهومش تنها برای خودمان یگانه است. گرچه بی توجهی مردم به مکان‌های غیر معمول و مناظر غریب، اغلب ناشی از ساده انگاشتنِ اهمیتِ زیبایی آن‌ها نیست، اما ممکن است ناشی از بی‌علاقگی هنرمندان به ثبتِ تصویری از آن‌ها باشد. چه بسا پس از نقاشی‌های ونسان ون‌گُگ، حالا دیگر ما به سختی بتوانیم در طول سفری به جنوب شرقی فرانسه از رفتن به گندم‌زارهای آرل در پرووانس امتناع کنیم. سوای این‌ها در تماشای چشم‌اندازهای نامتناجس، لذتی اسرارآمیز توأم با حالتی سرشار از غیبتِ حضور وجود دارد که می‌تواند برای چند لحظه باعث شود تا خود را فراموش کنیم. گرچه نمی‌توان از تجاربی تا بدین پایه شخصی، سیاهه‌ای از مناظر مهم تهیه کرد اما اگر کسی در این بازارِ پُرهیاهو مرا دعوت کند تا به منظره‌های گمنام، پرت و دورافتاده توجه کنم،  بسیار خرسند خواهم شد اگر به مدد آن بتوانم آخرین نسخه از تنهایی و انزوای برساخته از هیاهوی مجازیِ جهانِ امروز را هَک کنم و مادام که به غزل غمگنانه‌ی جاهای غریب گوش سپرده‌ام، به جزییاتِ پیش و پاافتاده‌ی بیشتری در آن دقت کنم. غیر از ما چه کسانی به آن‌جا نگاه کرده‌اند؟ چه کسانی در آن‌جا عمر گذرانده‌اند؟ آن‌جا در ذهنِ چند نفر جاودانه است؟ردّ دستِ چه کسانی بر اشیاءِ آن‌جاست؟ ممکن است در یافتن پاسخ برای پرسش اصلیِ جان راسکین در باب مالکیت زیباییِ مکان‌ها به سختی بیافتیم؛ اگر غافل شویم از عکاسی، نقاشی، طراحی و صد البته -بیش از هر چیز دیگری- مشاهده‌ی چیزها و جاها.

سید امین باقری . پاییز 1394